Τα είδη των κειμένων

4. Αφήγηση

Επιμέλεια κειμένων: Γιώργος Χιονάς

Αφήγηση είναι η περιγραφή γεγονότων, τα οποία παρουσιάζονται µε χρονολογική σειρά. Η αφήγηση µιας ιστορίας πρέπει να οργανώνεται µε βάση:

τον χρόνο (τα γεγονότα σε χρονική σειρά)
την σύνδεση των γεγονότων της ιστορίας (ποια η αιτία και το αποτέλεσµα)

Α. Βασικά στοιχεία αφήγησης ιστορίας

πού συνέβη η ιστορία

Αναφέρουμε τον τόπο που συμβαίνει η ιστορία.

στο θέατρο, στο πάρκο, στο Μέγαρο Μουσικής κ.ά.

πότε συνέβη η ιστορία

Αναφέρουμε τον χρόνο που συμβαίνει η ιστορία.

παραμονή Χριστουγέννων, το προηγούµενο Σαββατοκύριακο κ.ά.

ποια πρόσωπα συµµετέχουν στην ιστορία

Αναφέρουμε τα πρόσωπα που συμμετέχουν.

ο αφηγητής, οι γονείς, οι φίλοι, οι συµµαθητές, οι γείτονες, οι συγγενείς, απλοί περαστικοί, ηθοποιοί κ.ά.

ποια είναι η εξέλιξη του γεγονότος

Περιγράφουμε την αρχή, την εξέλιξη και το τέλος του γεγονότος.

πώς ξεκίνησε το γεγονός

βγήκε πρώτα ο βιολιτζής, βγήκε ο πρωταγωνιστής και μας καλησπέρισε κ.ά.

πώς εξελίχθηκε

οι μουσικοί κούρδισαν τα όργανά τους και ξεκίνησαν να ζεσταίνουν τα χέρια τους

πώς τέλειωσε

η παράσταση τελείωσε με χειροκροτήματα του κοινού

σκέψεις και συναισθήματα

Περιγράφω τις σκέψεις μου και τα συναισθήματά μου για αυτό.

φόβος, τρόµος, δέος, αγωνία, ανησυχία, απελπισία, στενοχώρια, λύπη, θλίψη, πίκρα, απογοήτευση, ψυχραιµία, ελπίδα, χαρά, θαυµασµός κ.ά.

Β. Δομή περιγραφής – Σκελετός έκθεσης

Γ. Γραμματική περιγραφής ενός γεγονότος

Τα παρακάτω στοιχεία θα κάνουν πιο ενδιαφέρουσα την αφήγησή σου.

Μέρη του λόγου	Χρήση	Παραδείγματα
αιτιολογικές προτάσεις	κάνουν την αφήγησή σου πιο πειστική	Γυρίσαμε πίσω, γιατί είχε αρχίσει να νυχτώνει. Η μητέρα µου ήταν χαρούμενη, καθώς είχαμε καιρό να περάσουμε χρόνο μαζί.
χρονικές προτάσεις	δίνουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του χρόνου	Όταν άρχισαν να παίζουν, ... Μόλις ακούστηκε το κουδούνι, ... Αφού κατάλαβε τι γίνεται, ... κ.ά
χρονικά επιρρήματα και φράσεις µε προθέσεις που δηλώνουν χρόνο	απαραίτητα στοιχεία της αφήγησης, βάζουν τα γεγονότα σε μία χρονική σειρά	χρονικά επιρρήματα πέρσι, φέτος, ύστερα, αργότερα, νωρίτερα, αργά, αρχικά, χθες, αύριο, έπειτα, τέλος κ.ά. φράσεις µε προθέσεις από νωρίς, για λίγο, στην αρχή, στη συνέχεια, κατά το βραδάκι, ως αργά κ.ά.
ρήματα σε παρελθοντικούς χρόνους	βοηθούν στην περιγραφή γεγονότων	Παρατατικός Καθόμασταν στη δεύτερη σειρά. Αόριστος Μου τράβηξε την προσοχή. Ιστορικός Ενεστώτας Εκεί που καθόμουν εμφανίζεται ο ηθοποιός.